با وجود این که توسعه صادرات غیرنفتی از نظر ارزآوری و ایجاد اشتغال در داخل کشور از اولویت ویژه ای برخوردار است و تنوع صادرات غیرنفتی به عنوان دیدگاه اقتصادی و یک راه حل سیاسی در راستای پیشبرد اهداف دولت مؤثر می باشد، اما متاسفانه وابستگی صادرات ایران به منابع نفتی منجر به تک‌محصولی شدن صادرات گردیده و همین امر باعث شده تا اقتصاد کشور به شدت تحت تاثیر قیمت نفت قرار بگیرد و فقط هرگاه درآمدهای حاصل از فروش نفت کاهش یافته است راهکارهایی کوتاه‌مدت مانند اعطای جوایز صادراتی و حذف تعرفه‌های صادراتی برای افزایش صادرات غیرنفتی اجرا شده است. بنابراین در اکثر مواقع ساختار صادرات غیرنفتی کشور با نوسانات دوره‌ای همراه است…

با این وجود کشور ما به دلایل افزایش جمعیت، کاهش ذخایر نفتی و تنزل تدریجی بازده چاه ها و بـالارفتن هزینه استخراج، ترمیم خسارتهای حاصل از جنگ هشت ساله عراق علیه ایران، عدم اطمینان به آینده بازار جهانی و تغییرات قیمت نفت، بازسازی اقتصاد، افزایش تعهدات ایران برای بازسازی و توسعه و تغذیه جمعیت جوان به ارز بیشتری نیازمند است، در نتیجه راهی جز تأکید بیشتر بر صادرات غیرنفتی در پیش ندارد.

بخش وسیعی از صنایع ایران با فرسودگی ماشین آلات و فناوری روبه رو است و به بازسازی و فناوری های جانشین نیاز دارد. از این گذشته، روند افزایش مصرف داخلی به حدی است کـه تداوم صادرات نفت را در آینده با تردید جدی مواجه می کند.

بنابر پیش بینی های به عمل آمده در صورت تـداوم رشد فعلی مصرف داخلی، در چندسال آینده، صادرات نفت به صفر خواهد رسید. بنابراین با توجه به این که ایران از منابع سرشار طبیعی برخوردار است، باید با تولید و صدور محصولات غیرنفتی در دنیا، به ویژه در منطقه خاورمیانه، بتوانیم از جایگاه ویژه ای برخوردار شویم.

چالش های توسعه صادرات غیرنفتی در ایران:

• عدم فرهنگ صادرات و عزم ملی برای توسعه صادرات در جامعه
• تغییر مستمر قوانین و مقررات، آیین نامه ها و بخشنامه های مرتبط با صادرات که اغلب موجب سردرگمی صادرکنندگان می شود (عدم راهکار مشخص صادراتی باعث شده که از سیاست های پولی، ارزی، مالی و تجاری مناسب برای توسعه صادرات برخوردار نباشیم.
• عدم اعمال سیاست های تشویقی بـرای تنوع بخشیدن به کالاها و خدمات صادراتی (کمک های نقدی، معافیت های مالیاتی یا بیمه صادرات) به منظور حمایت از صادرکنندگان و کاهش آسیب پذیری صادرات در برابر نوسانات تقاضای بین المللی و کاهش قیمت کالاهای صادراتی
• واری تهیه مواد اولیه مورد نیاز برای تولید کالاهای صادراتی
• ناکافی بودن نقدینگی صادرکنندگان برای تداوم فعالیت های صادراتی
• مشکلات قیمت گذاری کالاهای صادراتی
• ضعف تشکلهای صادراتی
• مشکلات مالیاتی و اخذ عوارض گوناگون از صادرکنندگان
• مشکلات درون مرزی
• و…

البته دولت از مشکلات و موانع توسعه اقتصادی و صادرات کشور مطلع می باشد، و ما نیز می دانیم که رفع موانع به سادگی امکان پذیر نیست و نیازمند هماهنگی با سایر بخش ها می باشد، اما با این حال دولت برای حمایت از تولیدکننده، در سال جدید باید حداکثر تلاش خود را انجام دهد تا مشکلاتی که در صادرات وجود دارد را رفع، و کاهش وابستگی اقتصاد به نفت را در دستور کار خود قرار دهد .