اداره ی امور مناقصه
مرجع اداری صالح برای ادارۀ امور مناقصه در هر وزارتخانه یا مؤسسه عمومی یا شرکت دولتی و شهرداری‌ها، یک واحد اداری است که به‌نام ادارۀ مناقصات شناخته میشود و دارای وظایفی هم‌چون تشکیل کمسیون مناقصه میباشد.
وظیفۀ این کمسیون، بررسی پیشنهادات رسیده از داوطلبان شرکت در مناقصه، تعیین برنده و اعلام برنده مناقصه میباشد.
۱- مناقصه به چه منظوربه اجرا گذاشته میشود؟
مناقصه فرآیندی رقابتـی است که برای تأمین کیفیت مـورد نظر (طبق اسـناد مناقصه ) که در آن تعهدات موضـوع معـامله بـه مناقصه گری که کمترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می شود و مناقصه برای دسترسی به دو مولفه اساسی در خرید کالا و خدمات، به اجرا گذاشته میشود.
۲-مناقصه گزار کیست؟
دستگاه یا ارگانی که برگزاری مناقصه را بعهده دارد. مناقصه گزار می تواند شامل ارگانها و سازمانهای زیر باشد: قوای سه گانه جمهوری اسلامی ایران اعم از وزارتخانه ها , سازمانها و موسسات و شركتهای دولتی , موسسات انتفاعی وابسته به دولت , بانكها و موسسات اعتباری دولتی , شركتهای بیمه دولتی , موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی ، موسسات عمومی , بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی , شورای نگهبان قانون اساسی و همچنین دستگاهها و واحدهایی كه شمول قانون برآنها مستلزم ذكر یا تصریح نام است .
۳-مناقصه گر کیست؟
مناقصه گر شخص حقیقی یا حقوقی است که اسناد مناقصه را دریافت و در مناقصه شرکت می کند.
۴– طبقه بندی معاملات چیست ؟
در چه نوع معامله ای نیاز به برگزاری مناقصه می باشد؟
معاملات به سه دسته تقسیم می شوند:
الف- معاملات کوچک: مبلغ آن کمتر از(۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال) می باشد و توسط کارپرداز انجام می گیرد.
ب- معاملات متوسط: معاملاتی هستند که مبلغ آن از معاملات کوچک بیشتر و از ده برابر (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال) آن کمتر باشد. توسط کارپرداز و پس از اخذ حداقل سه فقره استعلام انجام می گردد.
ج- معاملات بزرگ: معاملاتی است که مبلغ آن از ده برابر مبلغ معاملات کوچک بیشتر باشد. (بیشتر از ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال) که جهت انجام آن نیاز به برگزاری مناقصه می باشد.
۵- مراحل برگزاری مناقصات:
فرآیند برگزاری مناقصات به ترتیب شامل مراحل زیر است:
الف- تأمین منابع مالی از سوی مناقصه گزار
ب- تعیین نوع مناقصه در معاملات بزرگ ( یک مرحله ای یا دو مرحله ای ، عمومی یا محدود)
ج- تهیه اسناد مناقصه
د- ارزیابی کیفی مناقصه گران در صورت لزوم
ه- فراخوان مناقصه
و- ارزیابی پیشنهادها
ز- تعیین برنده مناقصه و انعقاد قرارداد
اصول مناقصه
آ) اصل آزادی رقابت؛
ب) اصل شایستگی داوطلبان شرکت در مسابقه؛
ج) اصل معلوم بودن نصاب معامله؛
د) اصل حضور یک شخص اداری.
اقسام مناقصه:
آ) مناقصه عمومی: روشی است که در آن دولت یا سازمانهای عمومی، انجام عمل یا خرید کالای مورد نیاز خود را از طریق اعلان بین عموم داوطلبان به مسابقه می‌گذارد.
ب) مناقصه محدود: روشی که در آن به تشخیص و مسئولیت بالاترین مقام مناقصه‌گذار، محدود بودن و ادلۀ آن تأئید می‌گردد. مناقصه در بین عده معدودی از اشخاص حقیقی یا حقوقی که مورد شناسایی سازمانها عمومی است، برگزار میشود.
ج) مناقصه اختیاری: از طریق اعلان عمومی است ولی اختیار انجام مناقصه با بهترین پیشنهاد دهنده یا سازمان دولتی است.
مراحل مناقصه
تأمین منابع مالی در مرحله اول مناقصه در اولویت قرار دارد. سپس نوع مناقصه در معاملات بزرگ که به صورت یک یا دو مرحله ای، عمومی یا محدود میباشد را معین میکنند و جمع آوری اسناد مناقصه اقدام میکنند. در مرحله بعد اگر لازم باشد مناقصه گران ارزیابی کیفی میشوند. حالا نوبت فراخوان مناقصه است که به اطلاع عموم و یا صنف مربوطه میرسد
در پایان پس از ارزیابی پیشنهادات، برنده مناقصه مشخص شده و قرارداد مورد نظر منعقد میشود.
مناقصه در شرایط زیر لغو میشود:
-نیاز به کالا یا خدمات موضوع مناقصه مرتفع شده باشد
– تغییرات زیادی در اسناد مناقصه لازم باشد و موجب تغییر درماهیت مناقصه گردد
– پیشامدهای غیر متعارف نظیر جنگ، زلزله، سیل و مانند آنها
– رأی هیأت رسیدگی به شکایات
-تشخیص کمیسیون مناقصه مبنی بر تبانی بین مناقصه گران
طبقه بندی مناقصات
مناقصه روشی است که در آن سازمانهای عمومی، خرید کالا یا خدمت مورد نیاز خود را به رقابت و مسابقه می‌گذارند و با اشخاص حقوقی یا حقیقی که کمترین قیمت یا مناسب‌ترین شرایط را پیشنهاد میکنند، معامله می‌نمایند.
مناقصه فرآیندی است رقابتی برای تأمین کیفیت مورد نظر (طبق اسناد مناقصه) که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که کمترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد، واگذار میشود و مناقصه برای دسترسی به دو مولفه اساسی در خرید کالا و خدمات، به اجرا گذارده میشود.
طبقه بندی مناقصات
۱- مناقصات از نظر مراحل بررسی به انواع زیر طبقه بندی می شوند:
مناقصه یک مرحله ای: مناقصه ای است که در آن نیازی به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها نباشد، دراین مناقصه پاکتهای پیشنهاد مناقصه گران در یک جلسه گشوده و در همان جلسه برنده مناقصه تعیین می شود.
مناقصه دو مرحله ای: مناقصه ای است که به تشخیص مناقصه گزار، لازم به بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها باشد. در این مناقصه، کمیته فنی بازرگانی تشکیل می شود و نتایج ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را به کمیسیون مناقصه گزارش می کند که پس از بررسی کمیته فنی بازرگانی، پاکت های قیمت پیشنهاد دهندگانی که امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کرده اند، مشهود می شود و پس از ارزیابی مالی برنده مناقصه تعیین می گردد
۲- مناقصات از نظر روش دعوت مناقصه گران به انواع زیر طبقه بندی می شوند:
مناقصه عمومی:
مناقصه ای است که در آن فراخوان مناقصه از طریق آگهی عمومی به اطلاع مناقصه گران می رسد.
مناقصه محدود:
مناقصه ای است که در آن به تشخیص و مسئولیت بالاترین مقام دستگاه مناقصه گزار، محدودیت برگزاری مناقصه عمومی با ذکر ادله تأیید شود.
